بهشت و دوزخ رستاخیز: که گاهی از آن تعبیر به «جنه المأوی» می شود.[4]
در این که بهشت و دوزخ به دو معنای اول، هم اکنون وجود دارند، بحثی نیست: اصل سخن در مورد بهشت به معنای سوم است که آیا این بهشت بر روی کره ی زمین تشکیل می شود یا در جای دیگری.
مقدمه ی دوم که باید روشن شود، این
است که آیا بهشت و جهنم هم اکنون وجود دارند یا خیر؟ زیرا اگر معتقد باشیم
که بهشت و جهنم هنگام قیامت ایجاد می شوند، دلیلی ندارد که در مورد محل آن
ها بحث کنیم که آیا این ها در روی کره ی زمین ایجاد می شوند، یا در جای
دیگری; زیرا در روز قیامت، زمین متلاشی می شود: (وَ حُمِلَتِ الْأَرْضُ وَ الْجِبالُ فَدُکَّتا دَکَّةً واحِدَة);
«و زمین و کوه ها از جا برداشته می شوند و یک باره در هم کوبیده و متلاشی
می گردند».[5]و لذا جای این بحث نخواهد بود. به هر حال دو دیدگاه در این
رابطه بیان گردیده است:
1 ـ برخی از دانشمندان شیعه و سنی،
مثل سید مرتضی و سید رضی (ره) و هم چنین عبدالجبار و ابوهاشم می گویند:
بهشت و جهنم، اکنون وجود ندارند; و بعد ایجاد می شوند.[6]
2 ـ اکثریت دانشمندان اسلامی معتقدند
که بهشت و جهنم، هم اکنون وجود خارجی دارند، و دلیل هایی از آیات نیز برای
این مدعی بیان کرده اند، از جمله: وَ لَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرى عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهى عِنْدَها جَنَّةُ الْمَأْوى);
«و بار دیگر نیز او را مشاهده کرد نزد سدرة المنتهی که جنة المأوی در آن
جا است.»[7]پس جنة المأوی وجود دارد که پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم)آن
را نزد سدرة المنتهی مشاهده کرده است.
(وَ سارِعُوا إِلى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقین); «شتاب کنید برای رسیدن به آمرزش پروردگارتان و بهشتی که وسعت آن، آسمان ها و زمین است، و برای پرهیزگاران آماده شده است.»[8]
(... فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتی وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ أُعِدَّتْ لِلْکافِرین); «از آتشی بترسید که هیزم آن مردم و سنگ ها است و برای کافران آماده شده است».[9]
(... وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحیطَةٌ بِالْکافِرین); «جهنم کافران را احاطه کرده است».[10]
